UN HELVASI

Bazen mutluluğun ortağıdır, bazen de hüznün... Tatlı her zaman güzel şeyleri, neşe ve mutluluğu çağrıştırır. Osmanlının eksik etmediği, mutfak kültürünün vazgeçilmezi helva, Arapça anlamı "tatlı", özel günlerde ikram edilirmiş. Helva yaparken sadeyağ, un, nişasta, irmik, bal gibi malzemeler kullanılırmış.

Mutluluk ve keder yemeği helva’nın dünyada ilk yapıldığı yer Orta Doğu ve Balkan ülkeleri olarak bilinmekte. Osmanlı’da helva sadece damakları tatlandıran bir lezzet olmaktan çıkıp çok zengin, güçlü ve etkileyici kültürel bir değer olmuş. Evliya Çelebi şekerci ve helvacıların dükkanlarının duvarında “Tatlı sevmek imandandır”, “Mümin helva gibidir” yazılı levhaların asılı olduğunu söyler.

Helva sohbetlerinde bir araya gelinip çay ve tel helva “Pişmaniye” eşliğinde sohbet edilirmiş. “Yiyen bir pişman, yemeyen bin pişman”…

Helva sohbetleri genellikle cuma akşamları yapılırmış. Davet edilecek kişilere “helva sohbeti davet tezkiresi” adı altında mektuplar gönderilirmiş. Tarihte en görkemli helva sohbetleri, Lale Devri’nde padişahın da katıldığı Nedim’in edebiyat tarihinde önemli bir yere sahip olmasında etkili olanlar olmuş.

"Matbah-ı Amire" denilen saray mutfağında "Helvahane" adında ayrı bir tatlı mutfağı varmış. Yayımlanan bir Helvahane defterinde 186 çeşit ilaç tarifi bulunmakta. Bu nedenle, Helvahane’yle birlikte mutfaklar da sağlık hizmeti veren kurumlar olarak düşünülebilir. Helva saray dışına gümüş sinilerle dağıtılırmış, kapaklı ve sırlı güveç seramik kaplar da kullanılmış. Helva-yı Hakani en çok yapılan helva olmuş. ..pekmez helvası, şeker helvası, bal helvası, kepçe helvası, irmik helvası, badem helvası, helva-yı sabuni, helva-yı pişmeni, helva-yı kâfi, fıstık helvası, pirinç unu helvası, özbek helvası, tel helvası (keten helva) çok fazla sayıda helva çeşitlerinden sadece küçük bir kısmı..

İlk baskı Türkçe Yemek Kitabı 1844

-tarifler (Osmanlı Türkçesi, Arapça, İngilizce)

Gelelim un helvasına, kaybettiğimiz sevdiklerimiz için yaptığımız hüzün kokan helvalarımızın yanında gece geç saatlerde tatlı krizine girip hemen mutfakta gereken malzeme az olduğu için kolaylıkla yapıp ailecek afiyetle yediğimiz helva partilerimizin keyfi bambaşkaydı..

Annemler bir gece çok geç bir saatte helva diye tutturduğumda hiç üşenmeden kalkıp mutfakta helva kavururlarken uyuyakaldığımdan dolayı yiyemediğim o helva…

Malzemeler:

2 su bardağı toz şeker

2 su bardağı un

1 su bardağı su

1 su bardağı süt

Aldığı kadar fındık yağı

Yapılışı:

Çelik bir tavaya unun tamamı konduktan sonra üzerine unun aldığı kadar yağ eklenir. Çok fazla yağ eklemeyin ağır olur, sürekli karıştırarak ağır ateşte unun rengi dönene kadar kavrulur.

Rengi değişen unun üzerine yavaş, kontrollü bir şekilde şerbet, su ve süt karışımının içinde sadece karıştırarak eritilmiş toz şeker, dökülür. Helva tavayı bırakıp pürüzsüz bir hal alana kadar karıştırarak pişirilir.

Arzuya göre süt eklemeden 2 su bardağı su kullanarak hazırladığınız şerbetle de yapabilirsiniz.

Fakat mutlaka sütle denemenizi öneririm çünkü Bodrum’da denize girmek için gittiğimiz Karaincir’de üzerinde dumanı tüten ipek gibi bir dokusu olan un helvasının o ipeksi dokusunun sırrının tarife eklenen süt olduğunu öğrendikten sonra helvalarımız bir başka güzel oldu.